Samsun’un kadın kahramanı

• Yaprak KOÇER
• 16.07.2022 12:30
• 0

Kurtuluş Savaşı döneminde Samsun’un bu günkü Dağköy Mahallesi’nde Rum ve Ermeni çetelerine karşı silah kuşanıp mücadele eden Fatma Çavuş'un kahramanlık hikayesi aradan geçen zamana karşın dilden dile dolaşıyor. Fatma Çavuş’un verdiği mücadeleyi tarih kitaplarından okuyup, duyanlar aynı mahalledeki kabrini ziyaret edip heykeli ile fotoğraf çektiriyor.

Samsun'da 1897-1963 yıllarında bugünkü Ondokuzmayıs ilçesi Dağköy Mahallesi’nde yaşayan Fatma Çavuş (Fatma Yalçın), Kurtuluş Savaşı yıllarında

Nebiyan Dağı çevresinden soygun ve talan için baskına gelen Rum ve Ermeni çetelerine karşı mücadele etti. Fatma Çavuş’un çetelere karşı verdiği büyük mücadele ve kahramanlık hikayesi daha sonra bölgede dilden dile yayıldı.

Milli Mücadele’den sonra Mustafa Kemal Atatürk tarafından Ankara'ya davet edilen Fatma Çavuş davete katılamadı. Vefat tarihi olan 1963 yılına kadar Milli Bayramlarda geçit merasimine at sırtında katıldı. Hakkında türküler ve bir de kitap yazıldı.

‘Heykeli yapıldı’
 

2015 yılında Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından mezarının yanına bir de heykeli yapıldı. Fatma Çavuş’un hikayesi aradan geçen zamana rağmen günümüzde hala anlatılırken duyanlar ise hem mezarını hem de heykelini ziyaret ediyor. Fatma Çavuş olarak bilinen Fatma Yalçın'ın heykelinin kaidesinde ise 'Türk kadının kurtuluş savaşındaki başarısında Dağköylü Fatma Çavuş görev duygusunun yüceliği ile Dağköy'ün sesini duyurabildiği için 23 Nisan 1920'de açılan TBMM'ye çağırılmış, fakat gidememiş, daha sonra kendisine çavuş unvanı verilmiştir' yazısı yer alıyor.

Dağköy Mahalle Muhtarı Dursun Eğen (soldaki) ile Dağköy Mahallesi sakinlerinden Ali Erdoğan (sağdaki)

‘Ölene kadar atının sırtında belinde tabancası ile dolaştı’

Dağköy Mahalle Muhtarı Dursun Eğen, özellikle öğrencilerin Fatma Çavuş’un mezarını ziyaret etmek için geldiklerini belirterek “Otobüslerle öğrenciler vatandaşlar buraya geliyorlar. Mezarını ve heykelini ziyaret ediyorlar. Fotoğraf çekip bizlerle konuşuyorlar. Fatma Çavuş köyümüzü koruyan kahraman bir kadın. Kurtuluş Savaşı yıllarında erkekler hep savaşa gitmiş çoklarını geri dönmemiş şehit olmuş. Fatma çavuş bu yıllarda köyde çetelere karşı mücadele etmiş. Biz insanlar buraya geldikçe her zaman gururlanıyoruz. Koltuklarımız kabarıyor. Bende çocukken ve gençken Fatma Çavuş’u göndüm. Askere gittim sene vefat etti. Ölene kadar tabancası belinde dolaşırdı kır bir atı vardı. Erkek, kadın ayırmazdı herkesle sohbet eden, çay içerdi. Çok mert bir kadındı. Biz istiyoruz ki Fatma Çavuş’u daha çok kişi tanısın. Böyle kahramanlarımız sayesinde biz buralarda yaşıyoruz. Şehitlerimizin hürmetine buralarda yaşıyoruz. Bastığımız topraklarımız hep kan. Vatanımız milletimiz sağ olsun. Mekanları cennet olsun”
 

‘Onun hikayelerini çocuklarımıza torunlarımıza anlatıyoruz’

Dağköy Mahallesi sakinlerinden Ali Erdoğan ise, “Köyde erkekler savaşa gittiği için koruyacak kimse kalmamış. Fatma Çavuş kalanlarla birlikte köyü korumuş. Halkın içinde yaşayan bir kadındı. Babaannemi ziyarete gelirdi. ‘Ben bu köyü koruyacağım’ derdi. Hepimiz onunla gururlanıyoruz. Çok iyi insanlardı. Her zaman dua ediyoruz. Böyle insanlar bulunmayan insanlar. Fatma Çavuş ismini herkes biliyor. Buraya otobüsler dolusu insanlar geliyor. Vatanı milleti seven sayan insanlardı. Onun hikayelerini çocuklarımıza torunlarımıza anlatıyoruz” şeklinde konuştu.

Fatma Çavuş ile ilgili anlatılar hikayelerden ikisi ise şöyle :

 "Bir Rum eşkıya, su almak için Kocakulak çeşmesine gelen Zeynep isimli Türk kızına saldırır. Bu sırada bölgede bulunan Fatma Çavuş, olayı görünce müdahale eder. Silahının dipçiğiyle Rum eşkıyaya vurur. Neye uğradığını şaşıran eşkıya koşarak uzaklaşır. Fatma Çavuş, genç kızı alarak köye götürür."

“Fatma Çavuş ve beraberindeki köylüler, köye yağmaya gelen Rum çetelerini tuzağa düşürür. Köylüler köyün etrafına hendek kazar. Gelen çetenin lideriyle Fatma Çavuş Rumca konuşur. Fatma Çavuş'un yanına doğru çektiği çete lideri, köylüler tarafından vurularak öldürülür. "

Fatma çavuş ile ilgili yazılar türküde ise şu dizeler yer alıyor:

İnişli yokuşlu Dağköyün yolu
Gökçe kaluk yanı eşkiya dolu
Fatma çavuş kollar hem sağı, solu
Beşli mavzer elde, ateş saçıyor

Karayağız Fatma, fidan boyludur
Bu yerlerde doğmuş bir Dağköylüdür
O bir Türkmen kızıdır, asker huyludur
Sanki dersin, kanat takmış uçuyor

Bomba deresinde urum dolanır
Engiz çayı kızıl kana bulanır
Fatma çavuş, Allah deyip direnir
Bozguna uğramış çete kaçıyor.

 

• Etiketler
• #samsun
• #fatma çavuş
• #samsun haberleri
• #samsun haber