Narlı ve Vezir çeşidinin ardından iki yeni çeşit daha tescil yolunda

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi tarafından başlatılan ‘Kenevir Popülasyonlarında THC Oranı Düşük Genotiplerin Geliştirilmesi Projesi’ kapsamında yapılan çalışma ‘Narlı’ ve ‘Vezir’ isimli çeşitlerin ardından iki yeni kenevir çeşidi daha bulundu.

Türkiye’de 19 ilde izinli olarak üretilen kenevir, tekstilden, ilaç sektörüne birçok farklı alanda ham madde olarak kullanılıyor. Son yıllarda kenevir üretiminin artırılması için çalışmalar sürdürülürken bir yandan da kenevirle ilgili ıslah çalışmaları da yürütülüyor.

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Ziraat Fakültesi tarafından 2013 yılında başlatılan ‘Kenevir Popülasyonlarında THC Oranı Düşük Genotiplerin Geliştirilmesi Projesi’ devam ediyor. Türkiye Bilimsel ve Teknoloji Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) tarafından da desteklenen çalışma kapsamında tescillenen ‘Narlı’ ve ‘Vezir’ ismi verilen iki yeni kenevir çeşidinin ardından ıslah çalışmasıyla iki yeni çeşit daha üretildi. Bu yeni iki çeşit için Ocak 2022’de Tarım ve Orman Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Müdürlüğü’ne tohumluk tescil başvurusu yapılacak. Türkiye’de kenevirlerinin içinde binde 1-5 civarında olan esrar miktarı ‘Narlı’ ve ‘Vezir’ çeşitlerinde binde 3-4’e düşürülürken, iki yeni çeşitte ise bu oran binde 2’nin altına düşürüldü. Tohumluk Kontrol ve Sertifikasyon Müdürlüğü’nce iki yıl süreyle, iki yeni çeşidin üretiminin takip ve test edileceği belirtildi.

2 yıl süreyle tekip ve test edilecek

Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Selim Aytaç, kenevirin Anadolu topraklarında yüzyıllardır üretilen bir bitki olduğunu belirterek “Çok eskiden bu yana var olan bir kültürü var. Selçuklular ve Osmanlılar zamanın yanı sıra Türklerin daha Anadolu’ya gelmeden önceki tarihlere denk gelen kalıntılarda bulunduğunu biliyoruz. Ülkemizde, günümüzden 3 bin yıl öncesine kadar var olan bir bitki olduğunu net bir şekilde ifade edebiliriz. Bu noktada ülkemiz için çok önemli bir tarım ürünü kenevir. Bizde 2013 yılından bu yana kenevirle ilgili ıslah çalışmaları yürütüyoruz. Yaptığımız çalışmalar sonucunda iki çeşit tescillendi. Şimdi yeni iki çeşit daha bulduk ve bu adaylarımız için tescil başvurusunu yapacağız. Bu yaklaşık 2 yıllık bir süreç. Bu sürecin tamamlanmasının ardından iki yeni çeşidin de tescilleneceğini ümit ediyoruz” dedi.

‘Lif kalitesi daha yüksek’

Prof.Dr. Aytaç, ürünlerin hammaddelerinin bitkilerden olması nedeniyle bitkilerde de genetik olarak kalite aradıklarını söyleyerek “Kenevir çeşitleri tohum, verimliliği, lif kalitesi açısından değerlendirilip tescil ediliyor ve ardından kayıtlı birer ürün haline geliyorlar. Tescilli bu tohumun kullanılmasıyla ekilen tarlanın her noktasında genetik bakımdan birbirine çok yakın olan bitkiler üretiliyor. Bir standart oluşturuluyor. Ürün performansı daha yüksek, daha iyi durumda olan bu tohumlar bir veya birkaç özelliklerinin daha iyi olması nedeniyle ön plana çıkıyor. Islah uzun bir süreç sürekli daha iyi olanı arıyoruz. Islah çalışması ile lif verimi yüksek, içinde uyuşturucu madde miktarı belli bir seviyenin altına sentezlenmiş iki yeni çeşit ortaya çıkarmış olduk. Hedefimiz kenevir bitkisinin yanlış kullanım şekillerine imkan vermeyecek şekilde kötü özelliklerinin yok edilip iyi özelliklerinin ortaya çıkarılması” şeklinde konuştu.

Kenevir Araştırmaları Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Selim Aytaç.

Bu yıl kenevir ekim alanı azaldı

Prof. Dr. Aytaç, kenevirin sapından lifine, tohuma kadar birçok farklı ürün yelpazesinde kullanıldığını belirterek kenevir üretiminin artmasının ülke ekonomisine olumlu katkılar sağlayacağını diye getirdi.

Öte yandan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın Ocak 2019'da Samsun'da, Vezirköprü ilçesinde kenevir tohumu üretimini yoğun olarak devam ettireceklerini, ilçenin, bu işin merkezi olacağını açıklamasının ardından bölgede 2 yıldır kenevirle ilgili hareketlilik yaşandı. Hem Samsun’da hem de Türkiye genelinde kenevir ekim alanları ve üretimi arttı. Ancak yaşanan Covid-19 pandemisi ve üretilen kenevirin sanayide beklendiği oranda kullanılamaması nedeniyle bu yıl ekim alanlarında hem Türkiye geneli hem de Samsun’da düşüş yaşandı. Bu yıl ise Türkiye genelinde yaklaşık 1500 dekar Samsun’da ise yaklaşık 250 dekar alanda kenevir ekimi yapıldığı belirtildi.