Meyve bahçelerinde don zararından korunma yöntemleri

Bitkilerin temel fizyolojik yaşam olayları üzerine en etkili iklim faktörü sıcaklıktır.

Bahçe bitkilerinin gelişebilme sıcaklıkları yaklaşık olarak 5-36 0C'dir.Düşük sıcaklıkların bitkilere olumsuz etkisi don zararı şeklinde ortaya çıkmaktadır. Don zararı ise suyun donma sıcaklığının altındaki sıcaklıklarda oluşur ve bütün bitkilerde zarar yapar. Don zararından korunmak için alınması gereken tedbirleri şu şekilde sıra yalayabiliriz.

Havanın karıştırılması: Isı transferinin yoğun olduğu gecelerde yer ile temas eden hava soğuyarak yüzeye yakın yerde soğuk hava tabakası meydana gelir. Bu soğuk hava tabakasının rüzgar makinaları ve fanlar kullanılarak üst seviyelerdeki hava ile karıştırılarak hava sıcaklığının artmasına don zararının en aza indirilmesi sağlanır.

Direk hava ve bitki ısıtması (dumanlama): Yeryüzünden radyasyonla atmosfere olan ısı kaybını azaltmak için genellikle küçük ateşler yakılmaktadır. Bu yöntemde odun, kömür veya mangal kömürü kullanılabildiği gibi, dizel yağlar da çeşitli tip ve büyüklüklerdeki uygun ekipmanlar yardımıyla yaygın olarak kullanılırlar. Çok sayıda yakılan küçük ateşler, az sayıdaki büyük ateşlere göre havayı ısıtmada daha etkilidir.

Samsun'a özgü unutulan zeytin türleriyle örnek bahçeler kurulacak

Su uygulaması: Yağmurlama yönteminde, bitki su soğuduğu ve donduğu zaman, radyasyonla kaybolan ısıyı kazandırmak için eritme ısısını ortama verir. 1 gr veya 1 cm3 suyun 1°C soğuması için 1 kalori ısı açığa çıkar, fakat bitki için daha önemli olan durum 1 gr suyun donması için 80 kalorinin açığa çıkmasıdır. Eğer yaprak veya tomurcuk ince bir su filmi kaplanırsa, suyun donmasıyla ısı açığa çıkar ve bitki sıcaklığının 0°C'nin altına düşmesini engellenir. Bu su filminin olabildiğince sürekliliği sağlanmalıdır, bu sayede bitki üzerinde buz tabakaları oluşmasına ve ortam sıcaklığı donma noktasının altına düşmesine rağmen bitki sıcaklığı donma noktasının altına düşmeyecektir. Bir güvenli uygulama, ıslak termometre sıcaklığı donma noktasına ulaştığı zaman yağmurlama işlemine başlamaktır. Yağmurlama işlemi bitki dokularının dayanabilmesi için mümkün olduğu kadar sürdürülmelidir. Uygulama hava sıcaklığı 0 °C'nin üzerine çıkıncaya kadar devam ettirilmelidir.

Büyükşehir'den Tarıma Büyük Destek

Toprak işleme ve idaresi: Don zararlarını en aza indirebilmek için; toprak nemli, yabancı otları temizlenmiş, düzeltilmiş ve pekiştirilmiş olmalıdır. Don tehlikesi olan dönemlerden önce toprak üzerindeki ürünler, organik madde artıkları, gübre artıkları ve yabancı otlar sürülmeli ve toprak sıkıştırılmalıdır. Bu işlemlerden sonra toprak sulanmalı ve kuru kalmasına fırsat verilmemelidir.