TARIM14.09.2022 14:14
Topraklarımızda yetiştirilen yağ bitkilerinden olan ayçiçeği, Türkiye’deki bitkisel yağ üretiminin yaklaşık %46’sını karşılamaktadır.
Ayçiçeği bitkisi yıllık 700-800 mm veya yetiştirme döneminde 350-400 mm ortalama yağış alan bölgelerde yetişebilmektedir. Ayçiçeği tohumluğunda çimlenme olabilmesi için toprak sıcaklığının 8-10 derece olması gerekmektedir. Bunun altındaki sıcaklardan olumsuz etkilenmektedir. Adaptasyon kabiliyeti birçok bitkiye göre daha yüksektir. Ayçiçeği tarımında üretim için optimum 21-24 derece gündüz hava sıcaklığı gereklidir.
__5718__
Toprak isteği bakımından seçici değildir. Taban suyunun yüksekliği gelişmeyi olumsuz etkilemektedir. Ayçiçeği yetiştirilen topraklarda drenaj problemi olmamalıdır. Derin, humuslu iyi drene edilmiş topraklardan daha iyi sonuç alınır. Ayçiçeği, potasyumca zengin topraklarda iyi sonuçlar verebilir. Hafif asitli topraklardan hoşlanır.
Bir çapa bitkisi olan ayçiçeği, kendinden sonra gelen ürüne, yabancı otlardan arındırılmış bir tarla bırakır. Bitkilerin 70-80 cm boy aldıkları dönemden sonra yabancı ot gelişmesi büyük ölçüde durur. Ayçiçeği keten, nohut ve şeker pancarı gibi temiz tarla isteyen ürünler için iyi bir ön bitki durumundadır. Baklagillere nazaran tahıllarla daha iyi münavebeye girer.
Sulama
Ayçiçeği su ve bitki besin elementlerini yoğun olarak tüketir. Bitkinin ihtiyacı olan azotun yarısı ekimle beraber, diğer yarısı tabla teşekkülü döneminde verilmelidir.
Dekara 350 kg tane ürünü almak için toprakta bulunan ve gübreyle verilen azot miktarı dekara en az 20 kg (saf) olmalıdır. Fazla azotlu gübreleme; bitkinin dallanmasına, fazla tabla teşekkülüne ve verim düşüklüğüne neden olur. Fosforlu gübrenin tamamı ise ekim öncesi veya ekimle birlikte verilmelidir. Potasyum ihtiyacı yapılan toprak analizlerine göre eksikliği belirlenen arazilerde uygulama yapılır.
Ekim Zamanı
Ayçiçeği tohumunun çimlenebilmesi için toprak sıcaklığı 8-10°C sıcaklığa ulaştığında ekime başlanabilir. Bölgelere göre değişmekle beraber ülkemizde ayçiçeği ekimi güney bölgelerimizde Mart ayı; ikinci ürün ise Haziran ayının ikinci yarısından Temmuzun ilk yarısına kadardır.
__5668__
Çapalama: Sıraların belli olmasından sonra, bitkiler 10-15 cm boylandığında seyreltmeden hemen sonra ilk çapa yapılır. Çapalama ot alımı şeklinde değil, sıra arası ve üzerinin işlenmesi şeklinde olmalıdır.
Yabancı Ot Mücadelesi: Ayçiçeği tarlalarında görülen yabancı otlar; yabani hardal, sirken, tilki kuyruğu, semizotu, darıcan, eşek marulu, demir dikeni, düğün çiçeği, köpek üzümü, tarla sarmaşığı, ballıbaba, ayrık, sütleğen, yabani yulaf, çoban çantası, çoban değneği, şahdere ve pıtraktır. Bu yabancı otlarla mücadelede çapalamanın dışında alternatif olarak uygulanabilecek kimyasal ilaçlar mevcuttur.
Ayçiçeği, havaların sıcak veya yağışlı gitmesine ve çeşidin erkencilik durumuna bağlı olarak çiçeklenmeden 45 ile 60 gün sonra hasat olumuna gelir. Ayçiçeği hasat olumuna geldiğinde bitkilerin sap, yaprak ve tablaları tamamen kuruyup kahverengine dönüşür. Hasat öncesi ayçiçeği tablalarındaki danelerinin rutubeti % 9,5’i geçmemelidir. Rutubet yüksek olduğunda hasat edilen ürünün kurutulması gerekir.